კორონავირუსთან დაკავშირებული შეზღუდვების ქრონიკა

მსოფლიო 2019 წლის დასასრულიდან ახალი გამწვევის წინაშე აღმოჩნდა. კოვიდ19-ის ეპიდემიის გავრცელება ჩინეთის ერთ-ერთი ქალაქიდან დაიწყო და მთელი მსოფლიო მოიცვა, მათ შორის საქართველოც. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ ვირუსი 11 მარტს პანდემიად გამოაცხადა.

ვირუსით ინფიცირების პირველი შემთხვევა ქვეყანაში 26 თებერვალს დაფიქსირდა.

მას შემდეგ რაც საქართველოში პირველად დაფიქსირდა კოვიდ19-ით ინფიცირების შემთხვევა, ჩაიკეტა საზღვრები მეზობელ ქვეყნებთან და მალევე შეწყდა საერთაშორისო ფრენები. ამის შემდეგ ფრენებს სახელმწიფოს დაკვეთით, მხოლოდ “Georgian Airways” ახორციელებდა და ქვეყანაში საქართველოს მოქალაქეებს აბრუნებდა.

ქვეყანაში ვირუსის გავრცელების პარალელურად, დაწესდა შეზღუდვებიც,კერძოდ:

11 მარტი – სწავლა გადაიდო პირველ აპრილამდე.

14 მარტი – 10 დღის განმავლობაში საქართველო-სომხეთსა და საქართველო-აზერბაიჯანს შორის მოქალაქეების გადააგდგილება დროებით შეჩერდა.

18 მარტი – ორი კვირით აიკრძალა საქართველოს სახელმწიფო საზღვარზე შემოსვლა უცხო ქვეყნის მოქალაქეებისთვის. დროებით დაიკეტა საქართველოს სამთო-სათხილამურო კურორტები. კაფეებს, რესტორნებსა და ბარებს მიეცათ რეკომენდაცია, დროებით შეეზღუდათ მოქალაქეების უშუალო მომსახურება და აემოქმედებინათ გატანის სერვისი.

21 მარტს საქართელოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა, ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობა ერთი თვით გამოაცხადა მას შემდეგ, რაც საქართელოში კოვიდ19-ის შიდა გავრცელება დაიწყო.

საგანგებო მდგომარეობის შემოღების ფარგლებში, დაწესდა რიგი შეზღუდვები.

საგანგებო მდგომარეობის დასრულებამდე, შეჩერდა ყველა სახის საერთაშორისო სამგზავრო მიმოსვლა – საჰაერო, სახმელეთო და საზღვაო. შეწყდა სამგზავრო მატარებლების მოძრაობა, შეუფერხებლად ხორციელდებოდა მხოლოდ სატვირთო გადაზიდვები. ამასთანავე აიკრძალა საქალაქთაშორისო სამარშრუტო ტაქსებითა და ავტობუსებით მგზავრთა გადაყვანა და შეჩერდა შიდა საჰაერო მიმოსვლა მგზავრთა გადაყვანის მიზნით. თვითმმართველი ქალაქისა და მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრის საზღვრებში შეჩერდა შიდა მიმოსვლა – სამარშრუტო ტაქსებითა და ავტობუსებით მგზავრთა გადაყვანა. ასევე:

  • საგანმანათლებლო დაწესებულებებში 21 აპრილამდე შეჩერდა სასწავლო პროცესი;
  • აიკრძალა ყველა ტიპის კულტურული ღონისძიების ჩატარება, როგორც დახურულ, ასევე – ღია სივრცეში;
  • შეიზღუდა შეკრება, მანიფესტაცია და თავშეყრა. საჯარო სივრცეში აიკრძალა 10-ზე მეტი პირის თავშეყრა;
  • რესტორნებსა და კვების ობიექტებს აეკრძალათ ეკონომიკური საქმიანობა.

30 მარტს პრემიერ-მინისტრმა გიორგი გახარიამ ქვეყნის მასშტაბით, ფაქტობრივად, სრული კარანტინი გამოაცხადა.

სრული კარანტინის ფარგლებში ამოქმედდა შემდეგი შეზღუდვები:

• სრულად აიკრძალა ნებისმიერი ტიპის საზოგადოებრივი ტრანსპორტით (მათ შორის მეტროთი) გადაადგილება როგორც ქალაქებსა და მუნიციპალიტეტებს შიგნით, ისე – ქალაქებს შორის.

• დასაშვები იყო მხოლოდ მსუბუქი ავტომობილებით (მათ შორის ტაქსებით) მგზავრობა, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ გათვალისწინებული იქნება ჯანდაცვის სამინისტროს რეკომენდაცია და ავტომობილში იქნება მხოლოდ 3 ადამიანი, მათ შორის, მხოლოდ და მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ორი ადამიანი იქნება უკანა სავარძელზე.

• აიკრძალა 3-ზე მეტი პირის თავშეყრა, გარდა სასურსათო მაღაზიებისა და აფთიაქებისა, სადაც სავალდებულოა დაცული იყოს 2 მეტრიანი სოციალური დისტანცია.

• მთავრობის მიერ ნებადართულ საწარმოებში მუშაობის წესი ცალკე იქნა გაწერილი.

• აიკრძალა 70 წელს ზემოთ ჩვენი მოქალაქეების სახლიდან გასვლა, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ისინი მიდიან უახლოეს სასურსათო მაღაზიებში, უახლოეს აფთიაქსა ან უახლოეს სამედიცინო დაწესებულებაში.

• 30 მარტს 21:00 საათიდან აიკრძალა როგორც ქვეითად, ისე – სატრანსპორტო საშუალებით ქალაქებში და ქვეყნის მასშტაბით გადაადგილება დილის 06:00 საათამდე.

• მოქალაქეს ნებისმიერ დროს ქალაქში გადაადგილებისას თან უნდა ჰქონოდა პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტი.

15 აპრილი –   თბილისში, რუსთავში ქუთაისსა და ბათუმში შესვლა და გამოსვლა 10 დღის განმავლობაში აიკრძალა.

17 აპრილი – 21 აპრილის ჩათვლით მსუბუქი ავტომობილებით გადააგდილება აიკრძალა.

თბილისი

ქვეყანაში შიდა გავრცელებასთან ერთად მთავრობისა და ეპიდემიოლოგების მიერ გადაწყდა, რომ რამდენიმე სოფელი და მუნიციპალიტეტი ჩაკეტილიყო:

23 მარტი – მარნეულის და ბოლნისის მუნიციპალიტეტებში შეიზღუდა შესვლა და გამოსვლა, დაიკეტა ყველა ობიექტი, სასურსათო მაღაზიებისა და აფთიაქების გარდა.

31 მარტი – თელავის და ახალციხის შესასვლელებში საკონტროლო გამშვები პუნქტები მოეწყო.

8 აპრილი – ვანის შესასვლელებში საკონტროლო გამშვები პუნქტები მოეწყო.

10 აპრილი – ლენტეხის მუნიციპალიტეტში მკაცრი საკარანტინო რეჟიმი ამოქმედდა.

12 აპრილი – ქობულეთის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ ერთეულებში – გვარაში, მუხაესტატეში, ლეღვაში და წყავროკაში მკაცრი საკარანტინო რეჟიმი ამოქმედდა.

13 აპრილი – ხაშურის მუნიციპალიტეტის სოფელ ხიდისყურში მკაცრი საკარანტინო რეჟიმი დაწესდა.

21 აპრილი -საკოორდინაციო საბჭოს გადაწყვეტილებით, საგანგებო მდგომარეობა 22 მაისის ჩათვლით გახანგრძილივდა.

23 აპრილი – თერჯოლის მუნიციპალიტეტის სოფელი ღვანკითში საგანგებო მდგომარეობის ფარგლებში მკაცრი საკარანტინო შეზღუდვები ამოქმედდა.

26 აპრილი – თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტში მკაცრი საკარანტინო რეჟიმი დაწესდა.

22 მაისიდან ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობა გაუქმდა, ეპიდომიოლოგიური მდგომარეობიდან გამომდინარე, საქართველოში ეტაპობრივად დაიწყო კოვი-19 ის გამო დაწესებული შეზღუდვების მოხსნა. ამასთანავე აქტიურ ფაზაში დაიწყო ეკონომიკის გახსნა და ტურიზმის ამოქმედება.

ავტორები : სოფიო შავაძე, მერი ტაბატაძე

გამოხატვის თავისუფლება და პირადი ცხოვრება – ბალანსი უფლებათა შორის

      გამოხატვის თავისუფლება ძირითადი უნივერსალური ღირსებაა, რომელიც საფუძვლად უდევს ადამიანის უფლებებს და განსაზღვრავს პიროვნების ღირსებას. ის ყველა იმ უფლებას აერთიანებს, რომელთა დაცვა დემოკრატიულ სახელმწიფოთა პრიორიტეტს განეკუთვნება. გამოხატვის თავისუფლებას განსაკუთრებული ადგილი უკავია ადამიანის უფლებათა და თავისუფლებათა სისტემაში, რადგან სწორედ ის განაპირობებს სხვა უფლებებითა და თავისუფლებებით სარგებლობით შესაძლებლობას.

       გამოხატვის თავისუფლება აღიარებულია გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ყველა ძირითადი დოკუმენტით. უპირველეს ყოვლისა, აღსანიშნავია 1948 წლის 10 დეკემბრის ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია, რომელიც წარმოადგენს მთელი საერთაშორისო საზოგადოების ერთიან მონაპოვარს დარომელშიც პირველად აღიარეს გამოხატვის თავისუფლება. ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო დეკლარაციის მე-19 მუხლის მიხედვით.

     ,,ყოველ ადამიანს აქვს აზრისა და მისი თავისუფლად გამოხატვის თავისუფლება. ეს თავისუფლება მოიცავს ადამიანის უფლებას, ჰქონდეს საკუთარი აზრი და დაუბრკოლებლად მოიძიოს, მიიღოს და გაავრცელოს ინფორმაცია და იდეები ყოველგვარი საშუალებით, მიუხედავად საზღვრებისა.’’

     გამოხატვის თავისუფლებას აღიარებს და იცავს ევროპის საბჭოს ფარგლებში მოქმედი ადამიანის უფლებათადა ძირითად თავისუფლებათა კონცენცია, რომელიც მიიღეს რომში, 1950 წლის 4 ნოემბერს. ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის საფუძველზე, თავდაპირველად, ჩამოყალობდა ადამიანის უფლებათა ევროპულისასამართლო და ადამიანის უფლებათა ევროპული კომისია, რომლებსაც პირველად კაცობრიობის ისტორიაში ჰქონდათ ინდივიდუალური განცხადების განხილვის უფლებამოსილება. 1998 წლის 1 ნოემბრიდან, როდესაც ძალაში შევიდა მე-11 ოქმი, ეს ორი ორგანო გაუქმდა და მათ ადგილზე შეიქმნა ერთიანი ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო, რომელიც ფუნქციონირებს მუდმივმოქმედ საფუძველზე.

       გამოხატვის თავისუფლება უფრო ფართოდ იქნა განხილული სამოქალაქო და პოლიტიკურ უფლებათა საერთაშორისო პაქტში, რომელიც გაერთიანებული ერების ირგანიზაციის გენერალური ასამბლეის მიერ იქნა მიღებული 1966 წელს. საერთაშორისო პაქტში ხორცშესხმული უფლებების ეფექტიანი დაცვის მიზნით მიიღეს ფაკულტატური ოქმი, რომლის საფუძველზე შეიქმნა ადამიანის უფლებათა კომიტეტი. კომიტეტმა განიხილა და შეიმუშავა მნიშვნელოვანი პრეცედენტული სამართალი გამოხატვის თავისუფლებასთან მიმართებაში.

    1982 წლის 29 აპრილის დეკლარაცია გამოხატვისა და ინფორმაციის თავისუფლების შესახებ აცხადებს, რომ ჭეშმარიტი დემოკრატიის, კანონის უზენაესობისა და ადამიანის უფლებათა პატივისცემის პრინციპები ქმნის ევროპულ სახელმწიფოთა თანამშრომლობის საფუძველს და რომ გამოხატვისა და ინფორმაციის თავისუფლება ამ პრინციპების ფუნდამენტური ელემენტია.

    დეკლარაცია მიუთითებს, რომ გამოხატვისა და ინფორმაციის თავისუფლება აუცილებელია ყოველი ადამიანის სოციალური, ეკონომიკური, კულტურული და პოლიტიკური გავითარებისთვის და წარმოადგენს სოციალური და კულტურული ჯგუფების, ერებისა და საერთაშორისო თანამეგობრობის ჰარმონიული წინსვლის პირობას, რომ სახელმწიფოებს ეკისრებათ ვალდებულება, ხელყოფილგან დაიცვან გამოხატვისა და ინფორმაციის თავისუფლება და განახორციელონ პოლიტიკა, რომელიც მიზნად ისახავს შეძლებისდაგვარად მეტად შეუწყონ ხელი მედიასა და ინფორმაციის წყაროების პლურალიზმს და შესაბამისად, მოსაზრებებისა და შეხედულებების პლურალიზმს, ისინი ძალისხმევას მიმართავენ, დაცულ იქნეს ყოველი უფლება, საზღვრების მიუხედავად, გამოხატოს საკუთარი აზრი, მოიძიოს და მიიღოს ინფორმაცია და მოსაზრებები წყაროს მიუხედავად, აგრეთვე, გაავრცელოს ისინი ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-10 მუხლის დებულებების შესაბამისად.

     ძირითად პრინციპები, რაც გამოხატვის თავისუფლებას( ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-10 მუხლის განხორციელება ) ეხება :

  1. გამოხატვის თავისუფლების დაცვა ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა კონვენციის მიხედვით;
  2. გამოხატვის თავისუფლება და ზნეობა;
  3. გამოხატვის თავისუფლება და სხვათა რეპუტაცია და უფლებები;
  4. გამოხატვის თავისუფლება და სასამართლო ხელისუფლების ავტორიტეტი და მიუკერძოებლობა;
  5. ჟურნალისტური წყაროების დაცვა და კანონიერი მიზნები;
  6. გამოხატვის თავისუფლების დაცვა სამოქალაქო და პოლიტიკურ უფლებათა საერთაშორისო პაქტის მიხედვით;
  7. ინფორმაციის მოძიება;
  8. ჰორიზონტალური ეფექტები;
  9. გამოხატვის თავისუფლების დარღვევათა კატეგორიები და კომიტეტის პრეცედენტული სამართალი;
  10. გამოხატვისა და ინფორმაციის თავისუფლების შეზღუდვები ( საერთაშორისო პაქტის მე-19 მუხლის მე-3 პუნქტი);
  11. ჩარევის დასაშვები მიზნები;
  12. გამოხატვის თავისუფლების საერთაშორისო პრინციპები;
  13. საქართველოს კანონმდებლობა გამოხატვის თავისუფლების შესახებ.

   გამოხატვის თავისუფლებას დემოკრატიულ საზოგადოებაში, როგორც წესი, სამ ძირითად ფუნქციას ანიჭებენ. ესენია :

  • თვითგამოხატვის და თვითსრულყოფის თანდაყოლილი სწრაფვის დაკმაყოფილება;
  • სიმართლის მიღწევა და ხელშეწყობა;
  • სიმართლის დადგენა თვითმმართველობის მიზნის მისაღწევად.

    აშშ-ს კონსტიტუციის პირველი შესწორების მიხედვით, კონგრესს ეკრძალება, მიიღოს კანონი, რომელიც შეზღუდავს სიტყვის ან პრესის თავისუფლებას, დააწესებს რელიგიას, ხელს შეუშლის თავისუფალ აღმსარებლობას, ან წაართმევს ხალხს მშვიდობიანი შეკრების უფლებას და უფლებას, პეტიციით მიმართოს მთავრობას.

    პირველი შესწორება იცავს გამოხატვის თავისუფლებას მხოლოდ სახელმწიფოს ჩარევისგან. ის არ ერევა კერძო ცენზურის საკითხებში. პირველი შესწორება აბსოლუტური არ არის, არსებობს ვიწროდ ფორმირებული შეზღუდვები გამოხატვის გარკვეული კატეგორიისთვის. მიუხედავად მისი შინაარსისა, პირველი შესწორება არ იცავს გამოხატვას, რომელიც ქმნის სიცოცხლისა და საკუთრების ხელყოფის მყისიერ და გარდაუვალ საფრთხეს.ის იცავს ექსპრესიული ქმედების ფართო სპექტრს წმინდა ვერბალურით დაწყებული, წერილობითი და სიმბოლური სიტყვის ჩათვლით. ყველა სახის გამოხატვა არ არის თანაბრად დაცული. პირველი შესწორება ცნობს დაცული სიტყვის გარკვეულ იერარქიას. გარკვეული გონივრული რეგულირება დაშვებულია წესრიგის, საზოგადოების ჯანმრთელობის და პირადი ცხოვრების შელშეუხებლობის დაცვის მიზნით – გამოხატვის ადგილის, დროის და ფორმის მიხედვით. პორველი შესწორება იცავს როგორც სიტყვის თავისუფლებას, ასევე დუმილის უფლებას.  ის ასევე იცავს ინფორმაციის მიღების უფლებას.

    გამოხატვის თავისუფლებაში მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია ცილისწამებას. ცილისწამება – ეს არის იდენტიფიცირებადი პირის შესახებ მცდარი და ცილისმწამებლური განცხადების გამოქვეყნება ბეჭვდითი ან ელექტრონული ფორმით, რაც ზიანს აყენებს პირის რეპუტაციას. რეპუტაცია განიხილება, როგორც სხვა პირების შეხედულება ადამიანზე კონკრეტულ დროს, ადგილზე და სოციალურ-კულტურულ კონტექსტში. სიტყვები შეიძლება შეურაცხმყოფელი იყოს, თუმცა არა ცილისმწამებლური. 1960-იან წლებში სასამართლომ მხარი დაუჭირა შტატის ცილისწამების კანონს და გამოაცხადა, რომ ცილისწამება არ ხვდება კონსტიტუციით დაცული გამოხატვის კატეგორიაში და სრულად უნდა აიკრძალოს. ინფორმაციის სიმცდარე ცილისწამების სარჩელის ძირითადი ელემენტია. ვიდრე მიღებული იქნებოდა გადაწყვეტილება ნებისმიერ საქმეზე, წილისწამება სარჩელების განხილვისას ინფორმაციის სიმცდარე თავისთავად იგულისხმებოდა. თუმცა, დღეისათვის მოსარჩლე ვალდებულია, გამოქვეყნებული ინფორმაციის სიმცდარე დაამტკიცოს. საჯარო პირებმა ინფორმაციის სიმცდარის მტკიცებასთან ერთად უნდა ამტკიცონ მოპასუხის ბოროტი განზრახვა.

     ხშირად ამტკიცებენ, რომ სიმართლე აბსოლუტური დაცვაა ცილისწამების სარჩელისგან. თუმცა, სიმართლის სათანადო კრიტერიუმი აბსოლუტური სიზუსტე არ არის, რადგან ,,მნიშვნელოვნად მართალი’’ განიხილება, როგორც საერთო და ზოგადი სტანდარტი პუბლიკაციის სიმართლის დასადგენად.

    მნიშვნელოვანია პირის იდენტიფიცირება, რაც შეიძლება მოხდეს მისი ზედმეტსახელით, ინიციალებით, პიზიკური აღწერილობით, მისამართით და სხვა მრავალი მახასიათებლით. აუცილებელი არ არის პირის სახელი და გვარის მოხსენიება პუბლიკაციაში. აქ ყურადღება ექცევა იმ ფაქტს, შეუძლია თუ არა მესამე პირს ამა თუ იმ პუბლიკაციაში კონკრეტული პირის ამოცნობა. ასევე, სარჩელის ერთ-ერთი მთავარი ელემენტია ზიანის საკითხი. სარჩელში დასაბუთებული უნდა იყოს, რომ პირის რეპუტაციას ზიანი მიადგა. თუმცა, ზოგიერთ შტატში არ არის საჭირო ზიანის დამტკიცება, თუ საქმე ეხება ისეთ საკითხებს, როგორიცაა : სისხლის სამართლის დანაშაულის დაბრალება, გადამდები დანაშაულის დაბრალება, ქალისათვის მსუბუქი ყოფაქცევის დაბრალება, პირის რეპუტაციის, ბიზნესის, პროფესიისა და სამსახურებრივი საქმიანობისთვის ზიანის მიყენება. ამ შემთხვევაში არსებობს სიანის ანაზღაურების პრეზუმფცია. სხვა შემთხვევაში, მოსარჩლე ვალდებულია, რომ დაამტკიცოს ფინანსური დანაკარგის არსებობა, რათა ზიანის ანაზღაურება მოითხოვოს.

    სასამართლოს ყველა სისტემაში საკმაო ბუნდოვანება არსებობს პირადი ცხოვრების შელშეუხებლობასა და კანონთან მიმართებას შორის. ამერიკელები ყოველთვის გამორჩეულ პატივს მიაგებდნენ პირის ინდივიდუალიზმსა და მის ავტონომიას. სწორედ შტატებში წარმოიშვა პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დოქტრინა წინა საუკუნის დასაწყისში.

    საუკუნის წინ გამოქვეყნებულ ცნობილ სტატიაში, რომლის ავტორები იყვნენ სამუელ ვორენი და ლუის ბრანდეისი, ნათქვამი იყო, რომ საჭიროა პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დაცვა ყვითელ პრესაში გამოქვეყნებული სტატიებისგან. ამგვარი პოზიცია სწორედ ყვითელ პრესასი ე.წ. ,,ჭორების სვეტში’’ გამოჩენილმა სტატიებმა გამოიწვია. ტექნოლოგიების განვითარების შედეგად უფრო და უფრო მეტად ირღვეოდა პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა, რასაც ფიზიკური ზიანი არ მოჰქონდა, მაგრამ ფსიქოკური ზიანი არანაკლებ მნიშვნელოვანი იყო და კომპენსაციის აუცილებლობას წარმოადგენდა. ,,მხოლოდ ტკივილის, სიამოვნების და მოგების მიღების ნაწილი განიხილება ფიზიკურ საგნებად, არადა, ფიქრები, ემოციები და გრძნობებიც იურიდიულ დაცვას მოითხოვს,’’- წერდნენ ვორენი და ბრანდეისი.

    დღეისათვის, შეერთებული შტატების თითქმის ყველა შტატს აქვს სპეციალური კანონი პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის შესახებ. ცილისწამებისგან განსხვავებით, პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დარღვევისას მნიშვნელოვანი არ არის, რა აზრი შეექმნათ სხვებს კონკრეტული პიროვნების შესახებ გამოქვეყნებული სტატიის საფუძველზე. მნიშვნელოვანია, თუ როგორ იგრძნო თავი ამ პირმა სტატიის გამოქვეყნების შედეგად. სიმართლე არ არის დამცავი მექანიზმი. პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლოს წინააღმდეგ სარჩელი დაიშვება, თუკი არსებობს პირის პირად ცხოვრებაში უკანონო ჩარება – სტატიის თუ ფოტომასალის გამოქვეყნებით.

    შეერთებულ შტატებში სამოქალაქო პასუხისმგებლობას ოთხი საფუძველი აქვს პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის კუთხით :

  • პირად ცხოვრებაში ჩარევა – ხდება მაშინ, როდესაც პირი ფიზიკურად ან სხვაგვარად, ტელეკამერებით ან სხვა ტექნიკური საშუალებებით, განზრახ ერევა პირის ,,ფიზიკურ მარტოობაში. პასუხისმგებლობა დგება იმის მიუხედავად, გამოქვეყნდა თუ არა ამ გზით მოპოვებული მასალა მედია საშუალებებში.
  • პირადი ცხოვრების შესახებ ფაქტების გაშუქება – როდესაც ამა თუ იმ პირის ცხოვრების შესახებ გამოქვეყნებული ფაქტები შეურაცხმყოფელია ,,საშუალო ადამიანისთვის’’ და არ არსებობს საჯარო ინტერესი ამ ფაქტების მიმართ. ამგვარი გაშუქების მაგალითია მასალის გავრცელება პირის სექსუალური ცხოვრების, ეკონომიკური მდგომარეობის შესახებ. პასუხისმგებლობის საკითხის განხილვისას მნიშვნელოვანია დადგინდეს, თუ რა საშუალებებით მოხდა ინფორმაციის მოპოვება და აქვს თუ არა მას საინფორმაციო ფასეულობა.
  • პირის წარმოდგენა მცდარი სახით – როდესაც პირის შესახებ ქვეყნდება მცდარი ინფორმაცია, რომელიც ,,საშუალო ადამიანისთვის’’ შეურაცხმყოფელია. პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის ეს სახე საკმაოდ ახლოს დგას ცილისწამებასთან. თუმცა განსხვავდება იმით, რომ პირის მცდარი სახით წარმოდგენაში შესაძლოა არსებობდეს შეცდომები, რომლებიც ცილისმწამებლური არ არის, მაგრამ – სამარცხვინოა. ამ შემთხვევაში, დაცვის ობიექტს წარმოადგენს პირის ღირსება.
  • პირის სახის გამოყენება კომერციული მიზნებისთვის – როდესაც პირის სახელს ან იმიჯს მისივე ნებართვის გარეშე იყენებენ კომერციული მიზნებისთვის, მაგალითად, რეკლამაში. ამ შემთხვევაში არ არის აუცილებელი, რომ პირის სახელი მთლიანად იყოს გამოყენებული. თუ დამტკიცდა, რომ პირის იდენტიფიცირება შესაძლებელია, მას უფლება აქვს, მოითხოვოს კომპენსაცია.

    ევროკონვენცია ყოველთვის მხარს უჭერდა იმ თვალსაზრისს, რომ რეპუტაციის, ღირსებისა და მოქალაქეთა პირადი ცხოვრების საიდუმლოების დაცვის დროს წევრ სახელმწიფოთა ინტერესები მე-10 (2) მუხლის ( რეპუტაცია და სხვა პირთა უფლებების დაცვა ) ლეგიტიმური მიზნებია. გარდა ამისა, ზოგიერთ გადაწყვეტილებაში სასამართლომ ლეგიტიმურ მიზნად აღიარა ,,მართლმსახულების ავტორიტეტისა და მიუკერძოებლობის უზრუნველყოფა.

    პიროვნების რეპუტაციასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილების მიღება იმაზეა დამოკიდებული რამდენად არის ,,აუცილებელი დემოკრატიულ საზოგადოებაში’’ მე-10 მუხლით დაცულ უფლებებში ჩარევა. ამ სფეროში სასამართლოს მდიდარი გამოცდილება შემდეგ პრინციპებსა და ცვლილებებს ეყრდნობა :

  1. ინდივიდუალური უფლებების დაცვა ხშირად ეხება მე-10 მუხლით გარანტირებულ ისეთ მნიშვნელოვან გამოხატვას, როგორიცაა საზოგადოებრივი ინტერესის საკითხებზე პოლიტიკური გამოხატვა და დისკუსია.
  2. ევროსასამართლო განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებს იმ მხარეთა სტატუსსა და მოქმედებას, რომლებიც ეროვნულმა სასამართლოებმა დაზარალებულად აღიარეს გამოხატვის თავისუფლებით ბოროტად სარგებლობის გამო.
  3. ევროსასამართლო ადგენს მნიშვნელოვან განსხვავებას – რაც ხშირად განსაზღვრავს კონკრეტული საქმეების შედეგს –  ისეთ განცხადებებს შორის, რომლებიც წარმოადგენს მტკიცებას ფაქტების შესახებ და შეფასებით მსჯელობებს.
  4. იმ შემთხვევაში, როდესაც ჟურნალისტი ,,არაკეთილსინდისიერად’’ მოქმედებდა, ევროსასამართლო მიუთითებდა, რომ მისი ( ჟურნალისტის ) დაცვის ხარისხი გაცილებით დაბალი იყო, ვიდრე სხვა შემთხვევაში.

     ,,კონვენციის მეათე მუხლი ითვალისწინებს როგორც უფლებებს, ასევე ვალდებულებებს, რომლებიც უნდა დაიცვას პირმა, თუკი იგი გამოხატვის თავისუფლებით სარგებლობს. ეს მოვალეობები პრესაზეც ვრცელდება და განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძებს, როდესაც საქმე ეხება პირის რეპუტაციის შელახვას. ჟურნალისტები კეთილსინდისიერად უნდა მოქმედებდნენ და უზრუნველყოფნდნენ ზუსტი და სანდო ინფორმაციის მიწოდებას ჟურნალისტური ეთიკის საფუძველზე.’’

   ევროსასამართლო პირადი ცხოვრების კონფიდენციალურობას მიაკუთვნებს მე-10(2) მუხლით დაცულ ,,სხვა’’ უფლებებს. თუმცა, შესაძლებელია ნაწილობრივ იმის გამოც, რომ არც ერთ საქმეში სასამართლო არ ეხება არასაზოგადოებრივი მნიშვნელობის მქონდე საკითხებს, მან არ მიაქცია ყურადღება უშუალოდ პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებების სტრუქტურას – გამოხატვის თავისუფლების განხორციელებასთან დაკავშირებით, რომელიც მე-10 მუხლითაა დაცული.  

    ყველას აქვს უფლება, პატივი სცენ მის პირად და საოჯახო ცხოვრებას, მის სახლსა და კორესპონდენციებს. აღნიშნული გარანტია გათვალისწინებულია ევროკონვენციის მე-8 მუხლით. სახელმწიფო ხელისუფლება არ უნდა ჩაერიოს ამ უფლების განხორციელებასი იმ გამონაკლისის გარდა, როდესაც ეს კანონით დასაშვებია და წარმოადგენს დემოკრატიულ საზოგადოებაში ეროვნული უსაფრთხოების, საზოგადოებრივი წესრიგის ან ქვეყნის კეთილდღეობის ინტერესებიდან გამომდინარე; დანაშაულის თავიდან აცილების, ჯანმრთელობის ან მორალის ან სხვათა უფლებებისა და თავისუფლებების დაცვის მიზნით.

     მე-8 მუხლის პირდაპირი დანიშნულებაა სახემწიფო ხელისუფლების პირებისგან ინდივიდის დაცვა, თუმცა, მიუხედავად ამ პირდაპირი აკრძალვისა, სახელმწიფოებს ეკისრებათ პოზიტიური ვალდებულება, ეფექტურად დაიცვან ინდივიდი მის პირად ან საოჯახო ცხოვრებაში შეჭრისგან. ეს შეიძლება მოიცავდეს იმგვარი ზომების მიღებას, რომლებიც გამუზნული იქნეა პირადი ცხოვრების პატივისცემის უზრუნველყოფისათვის, მათ შორის ინდივიდებს შორის ურთიერთობის სფეროში.

     გამოხატვის თავისუფლება ეს ერთგვარი ჯაჭვია საზოგადოებასა და სახელმწიფოს შორის ჰარმონიული თანაარსებობისა. როდესაც მოქალაქის ინტერესები და უფლებები დაცულია, ეს სახელმიწიფოს განვითარებისა და წარმატების საწინდარია და პირიქით, იქმნება ტოტალიტარიზმის საფრთხე, თუკი საზოგადოებების აზრი ჩახშულია. ტერმინი „გამოხატვა“ არ შემოიფარგლება შეხედულებების, აზრის გამოთქმის წერილობითი და ზეპირი ფორმით. იგი მოიცავს ნებისმიერ საშუალებას, რომელიც იდეების გამოთქმასთან ან ინფორმაციის გადაცემასთან არის დაკავშირებული.

     ცილისწამება „სიტყვის და თავისუფლების შესახებ“ საქართველოს კანონისმე-13 დამე-14 მუხლებშია მოწესრიგებული. მე-13 მუხლის მიხედვით, კერძო პირის ცილისწამებისთვის სამოქალაქო პასუხისმგებლობა დგება, თუ პირი დაამტკიცებს, რომ მას მიადგა ზიანი. ეს ორი წინაპირობა – მცდარი ფაქტებისა და ზიანი არსებობა –  გადამწყვეტი მნიშვნელობისაა კერძო პირის ცილისწამების განსაზღვრისთვის. ცილისწამების შემთხვევაში, მოსარჩელეს უფლება აქვს სარჩელთან ერთად მოითხოვოს მიყენებული ქონებრივი ან არაქონებრივი (მორალური) ზიანის ანაზღაურება. ასეთ შემთხვევაში ზიანი პირდაპირ მიზეზობრივ კავშირში უნდა იყოს ცილისწამების ფაქტთან.       პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი და ძირითადი უფლებაა, რომელიც ადამიანს გარანტიას აძლევს, რომ მისი პირადი, კერძო სფერო დაცული იქნება. ამავდროულად ვერც ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო და ვერც საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო ვერ ახდენენ ამ უფლების სრულიად განსაზღვრას და მისი ყველა ასპექტის ჩამოთვლას, რაც ასევე ამ უფლების ფართო ხასიათსა და